Świadectwo charakterystyki energetycznej (ŚCE) to dokument, który ocenia i klasyfikuje budynek lub lokal pod względem zużycia energii. Dokument określa ilość energii potrzebnej do zaspokojenia różnych potrzeb związanych z użytkowaniem budynku, takich jak ogrzewanie, chłodzenie, wentylacja, ciepła woda użytkowa i oświetlenie.

W Polsce posiadanie świadectwa charakterystyki energetycznej jest wymagane prawem. Brak świadectwa może skutkować sankcjami finansowymi lub innymi konsekwencjami prawnymi dla właściciela budynku.

Poza tym świadectwo charakterystyki energetycznej jest kluczowym dokumentem w kontekście zarządzania nieruchomościami, obrotu nieruchomościami, w procesach modernizacyjnych czy wsparciach finansowych i dotacjach. Pomaga ono zwiększyć przejrzystość rynku nieruchomości, promować efektywność energetyczną i wspierać działania na rzecz zrównoważonego rozwoju.

Świadectwo charakterystyki energetycznej (ŚCE) jest wymagane w różnych sytuacjach związanych z użytkowaniem, zarządzaniem oraz obrotem nieruchomościami.

- Obowiązkowe przy sprzedaży - właściciel sprzedawanego budynku lub lokalu mieszkalnego musi przedstawić świadectwo charakterystyki energetycznej kupującym. 

- Obowiązkowe przy wynajmie - właściciel wynajmujący budynek lub lokal mieszkalny ma obowiązek udostępnić ŚCE najemcy.

- Po zakończeniu prac modernizacyjnych - W przypadku przeprowadzania znacznych prac modernizacyjnych, które mogą wpłynąć na charakterystykę energetyczną budynku (np. ocieplenie budynku, wymiana okien, modernizacja systemu grzewczego), konieczne jest uzyskanie nowego świadectwa charakterystyki energetycznej.

- Przy ubieganiu się o dotacje lub kredyty - w niektórych przypadkach, aby uzyskać wsparcie finansowe na modernizację energetyczną budynków, wymagane jest przedstawienie certyfikatu energetycznego jako dowodu na planowane lub zrealizowane ulepszenia.

- Zgodność z przepisami prawa - w Polsce oraz w innych krajach Unii Europejskiej posiadanie świadectwa charakterystyki energetycznej jest wymagane przez prawo. Niezastosowanie się do tych przepisów może prowadzić do kar finansowych.

Wyjątkami są:

 - budynki o powierzchni użytkowej poniżej 50 m²

 - budynki zabytkowe

 - budynki używane jako miejsca kultu religijnego

- budynki przeznaczone do użytkowania przez nie więcej niż 2 lata

Świadectwo charakterystyki energetycznej jest ważne przez 10 lat, chyba że budynek przejdzie znaczące modernizacje lub zmienią się przepisy prawne dotyczące charakterystyki energetycznej budynków. W takich przypadkach konieczne może być wcześniejsze sporządzenie nowego świadectwa, aby zapewnić zgodność z aktualnymi wymaganiami.

Nieruchomości są klasyfikowane według wskaźnika EP (Energie Performance), który określa roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną przypadającą na jednostkę powierzchni użytkowej budynku. Wskaźnik EP jest wyrażany w kilowatogodzinach na metr kwadratowy na rok (kWh/m²/rok). Na podstawie tego wskaźnika nieruchomości są przypisywane do jednej z klas energetycznych, które określają efektywność energetyczną budynku.

- Klasa A+: Budynki o wyjątkowo niskim zużyciu energii, poniżej 15 kWh/m²/rok

- Klasa A: Budynki energooszczędne, zużycie energii od 15 do 45 kWh/m²/rok

- Klasa B: Budynki o dobrym standardzie energetycznym, zużycie energii od 45 do 75 kWh/m²/rok

- Klasa C: Budynki o przeciętnym standardzie energetycznym, zużycie energii od 75 do 100 kWh/m²/rok

- Klasa D: Budynki o podwyższonym zużyciu energii, zużycie energii od 100 do 150 kWh/m²/rok 

- Klasa E: Budynki o wysokim zużyciu energii, zużycie energii od 150 do 200 kWh/m²/rok

- Klasa F: Budynki o bardzo wysokim zużyciu energii, zużycie energii od 200 do 250 kWh/m²/rok

- Klasa G: Budynki o ekstremalnie wysokim zużyciu energii, powyżej 250 kWh/m²/rok

- Adres i podstawowe dane techniczne budynku

- Roczne zapotrzebowanie na energię pierwotną (EP) oraz końcową (EK)

- Klasę energetyczną budynku

- Szczegółowe zużycie energii na cele ogrzewania, wentylacji, przygotowania ciepłej wody użytkowej, oświetlenia i chłodzenia

- Zalecenia dotyczące poprawy efektywności energetycznej

- Zwiększenie wartości nieruchomości

- Informacje o kosztach eksploatacji budynku

- Możliwość uzyskania dotacji lub wsparcia finansowego na modernizacje energetyczne

- Zmniejszenie zużycia energii i kosztów operacyjnych

- Termomodernizację budynku (ocieplenie ścian, dachu)

- Wymianę okien na energooszczędne

- Modernizację systemu grzewczego i wentylacyjnego

- Instalację odnawialnych źródeł energii, takich jak panele słoneczne czy pompy ciepła